Το αδιανόητο ενδεχόμενο της φυλακής

Είναι κρίμα που ο πολιτικός διάλογος στην Ελλάδα δεν μπορεί να διατηρηθεί σε ένα στοιχειώδες επίπεδο πολιτισμού με αποτέλεσμα οπορτουνιστικά περιοδικά, που ψαρεύουν στα θολά νερά και απόνερα της κρίσης, να βγάζουν τέτοια εξώφυλλα και να έχουν τέτοια θεματολογία. Θεματολογία η οποία εξιδανικεύει τα χουλιγκάνια της 13 και χουλιγκανίζει με τους πολιτικούς.

Διαχωρίζω ρητά τη θέση μου από αυτήν την επιχειρούμενη ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής και προς απόδειξη παραθέτω το άρθρο που είχα γράψει στο προηγούμενο τεύχος.

Το αδιανόητο ενδεχόμενο της φυλακής

Μέσα στον ορυμαγδό όσων συνέβησαν το μοιραίο σαββατοκύριακο ψήφισης του δευτέρου μνημονίου, δεν δόθηκε όση προσοχή θα άξιζε σε μια αποστροφή του κατηγορητηρίου - ουρλιαχτού του Ευάγγελου Βενιζέλου προς τον Παναγιώτη Λαφαζάνη. Υπήρχαν άλλωστε και μέσα στο ίδιο το ουρλιαχτό τμήματα πιο πιασάρικα και με υψηλότατη παιδαγωγική αξία για τον νοικοκυραίο τηλεθεατή («Είστε εκπρόσωπος της Ελλάδας της δραχμής, της Ελλάδας της φτώχειας, της Ελλάδας της ταπείνωσης» κλπ). Αναφώνησε λοιπόν ο εκπρόσωπος της Ελλάδας του ευρώ, του πλούτου και της υπερηφάνειας: «Ευτυχώς δεν ασκείτε εξουσία! Ευτυχώς! Ευτυχώς! 

 

Γιατί εάν η νοοτροπία σας περιβληθεί με το κύρος της εξουσίας θα μας κλείσετε φυλακή». Αντιστρέφοντας τον τρόπο σκέψης του, μπορούμε πιθανότατα να βγάλουμε ένα γενικότερο συμπέρασμα: τις τελευταίες δεκαετίες που η νοοτροπία Βενιζέλου και όλων των ανθρώπων της δικής του πολιτικής κάστας περιβλήθηκε αχόρταγα το κύρος της εξουσίας, το περιβλήθηκε με έναν τρόπο που το ενδεχόμενο της αληθινής λογοδοσίας, το ενδεχόμενο της αληθινής τιμωρίας, το ενδεχόμενο τελικά της φυλακής υπήρξε αδιανόητο.

Σκανδαλίζεται δηλαδή με την υπόνοια πως αν η Αριστερά ερχόταν ποτέ στην εξουσία θα μπορούσε ακόμα και στη φυλακή να καταλήξει, ενώ το σκανδαλιστικό είναι το αντίθετο: το να μην θεωρείς αυτονόητη συνέπεια του αξιώματός σου την αυξημένη σου ευθύνη, τον αυστηρότερο έλεγχό σου, το φόβο να πας ακόμα και φυλακή. Γιατί, πράγματι, η ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής κάνει κακό στο πολίτευμα, αλλά στη θεωρητικά σωστή αυτή παραδοχή υπήρξε και ο πρακτικός της αντίλογος: το κακό δεν προήλθε από την ποινικοποίηση αλλά από την ατιμωρησία, από τη βεβαιότητα πως το χειρότερο που μπορεί να σου συμβεί είναι να πάψεις να περιβάλλεσαι με το εξουσιαστικό κύρος. Γιατί από τον τρόπο που χτίστηκαν οι νόμοι περί ευθύνης υπουργών ως τον τρόπο που λειτούργησαν οι εξεταστικές επιτροπές -σαν πειθήνια δηλαδή κομματικά όργανα, με πέντε διαφορετικές πορισματικές αλήθειες για κάθε υπόθεση- ένα πολιτικό σύστημα που ανάλωνε τεράστιο κομμάτι της ενέργειάς του στην σκανδαλολογία, όταν έφτανε η ώρα να οδηγήσει την κάθε υπόθεση σε ένα τελικό αποτέλεσμα, τρυπούσε με περισσή χάρη το νερό.

Και αν όλα αυτά ήταν ήδη ασήκωτα σε συνθήκες ομαλότητας και ηρεμίας, είναι δυνατόν να μην έχει πολλαπλασιαστεί το βάρος τους στις συνθήκες που ζούμε; Πόσες φορές δεν εκστομίστηκε η λέξη «πόλεμος» από στελέχη της κυβέρνησης Παπανδρέου -του ιδίου του πρώην Πρωθυπουργού συμπεριλαμβανομένου- για να περιγράψει την κατάσταση; Εφόσον όμως πρόκειται για πόλεμο, τότε σε περίπτωση που τελικά χαθεί, οι συνέπειες για εκείνους που οδήγησαν τα στρατεύματα στην ήττα, για εκείνους που υπέγραψαν στρατηγικά σχέδια νίκης και τα τραγουδούσαν ως τα σχέδια που έφερναν ασταμάτητα τη σωτηρία, ποιές θα έπρεπε άραγε να είναι; Αντιστρέφοντας δηλαδή το γεμάτο αποτροπιασμό επιχείρημα Βενιζέλου, ίσως σε κάθε χώρα που βρίσκεται σε τέτοια ιστορική κρίση, ο κανόνας θα πρέπει να είναι αυτό που συμβαίνει τώρα στην Ισλανδία: Δικαστήριο.

Δυο χρόνια τώρα ο πολίτης οφείλει να δέχεται την ραγδαία ανατροπή της ζωής του, υπακούοντας σε έναν πολιτικό λόγο που επικαλείται την αποφυγή μιας ολοένα και μεγαλύτερης καταστροφής. Διεκδικούν το δικαίωμα να ασκούν την πλέον ακραία κοινωνικά πολιτική, να αποφασίζουν πως μεγάλη μερίδα εργαζομένων θα αμείβεται εφεξής με μισθούς απόλυτα μη βιώσιμους, πως μεγάλη μερίδα συνταξιούχων θα λαμβάνει εφεξής συντάξεις απόλυτα μη βιώσιμες, διεκδικούν το δικαίωμα να συνεχίζουν μια πολιτική υπό την οποία διπλασιάστηκαν οι άνεργοι μέσα σε δύο χρόνια, επικαλούμενοι ad nauseam την οριακότητα της κατάστασης, απαιτώντας όμως παράλληλα η οριακότητα αυτή να αφορά μόνο εσένα που υφίστασαι τα μέτρα. Εκείνος που τα παίρνει, μην τυχόν και ακούσει πως και οι δικές του οι συνέπειες θα μπορούσαν ποτέ να είναι αντίστοιχες με την περίσταση. Θα μας κλείσετε και φυλακή; Τόσο συγκλονιστικά αδιανόητο. Ε, δεν είναι. Υπάρχει και η τιμωρία στη ζωή. Και αφού όλοι μαζί σαράντα φορές τη μέρα «καταδικάζουμε τη βία από οπουδήποτε και αν προέρχεται», ας μας επιτραπεί να μην καταδικάσουμε και τις φυλακίσεις. Ας αρχίσουμε να ζούμε σε μια χώρα που, εάν και εφόσον συντρέχουν οι συνταγματικές και οι νόμιμες προϋποθέσεις, ναι, δεν είναι πέρα από κάθε φαντασία να οδηγηθούν μια μέρα στο εδώλιο και στη φυλακή οι άνθρωποι που πιστεύουν πως η πολιτική είναι ένα αριστοκρατικό σπορ, στο οποίο μπορείς να παίρνεις τις πιο ακραίες αποφάσεις για εκατομμύρια ανθρώπους, χωρίς να κληθείς να λογοδοτήσεις ποτέ αληθινά για αυτές.

Old Boy

 RAMNOUSIA