Γράφει ο Μαν. Αστρεινίδης
Διεθνολόγος
Ο διευθυντής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος-Καν μετά το σκάνδαλο για απόπειρα βιασμού μιας καμαριέρας ξενοδοχείου στη Ν. Υόρκη βρίσκεται εκτός «παιχνιδιού». Δυστυχώς πολλά μέλη της παγκόσμιας ελίτ περιμένουν στη σειρά να αναρριχηθούν στο «θώκο» του. Άραγε ποιός θα είναι νικητής σ΄αυτή τη κούρσα διαδοχής, ένας Ευρωπαίος ίσως ή κάποιος από τον αναπτυσσόμενο κόσμο;
Εάν το κριτήριο είναι η ευημερία των απλών ανθρώπων η απάντηση είναι πολύ απλή. Κανένας δεν θα έπρεπε να διαδεχθεί τον Στρος-Καν. Το ΔΝΤ θα έπρεπε (όπως και άλλοι Οργανισμοί όπως η Παγκόσμια Τράπεζα κλπ) να καταργηθεί. Απλά γιατι δεν βελτιώνει τις ζωές των λαών αλλά μάλλον επιβάλλει και εφαρμόζει το συνεταιριστικό «νεοφιλελευθερισμό» σε χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα ενώ παράλληλα καταπιέζει την ανάδυση των ελεύθερων αγορών.
Το ΔΝΤ είναι η επιτομή του κεϋνσιανού μεταπολεμικού συστηματικού σχεδίου εργασίας του Bretton-Woods που σχεδιάστηκε με σκοπό να συντονίζει τις κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως καθώς και να εξυπηρετεί τους οικονομικούς σχεδιαστές των ΗΠΑ αλλά και των στενών συμμάχων τους να διαμορφώνουν τη παγκόσμια οικονομία. Όταν το σύστημα σταθερών ισοτιμιών έληξε το 1971, το ΔΝΤ ανέλαβε μια νέα αποστολή, να αποτελεί την Άμεση Δράση για χάρη κυβερνήσεων που λόγω υπερβολικού χρέους δεν ήταν σε θέση να παοπληρώνουν τα δάνειά τους σε τράπεζες της Δύσης ή να αγοράζει αρκετές εξαγωγές ώστε να διατηρεί της δυτικές οικονομίες «αμέριμνες».
Όμως το ΔΝΤ αποδείχτηκε επιπλέον ανίκανο να προβλέψει τις επερχόμενες κρίσεις. Όμως γιατί να περιμένει κανείς τους γραφειοκράτες που ζουν σε βάρος των φορολογουμένων, χωρίς να ρισκάρουν απολύτως τίποτε, να εντοπίζουν οικονομικά προβλήματα; Οι γραφειοκράτες δεν γνωρίζουν ΓΙΑΤΙ χρειάζεται να είναι γνώστες εφόσον η ουσιαστική γνώση δεν υπάρχει ως εύκολα προσβάσιμο δεδομένο.
Η υπόσχεση για παροχή «τεχνικής βοήθειας» αποτελεί ένα φαιδρό αστείο καθώς οι οικονομίες δεν είναι μηχανές αλλά δίκτυα ανθρώπινης δραστηριότητας. Η συμβουλή του ΔΝΤ –συνήθως για αύξηση φόρων- είναι πάντοτε αντιιπαραγωγική και καθόλου εποικοδομητική αλλά επειδή συχνά φέρει τη ταμπελίτσα «ελεύθερη αγορά» προκαλεί δημόσια αγανάκτηση και αντίδραση εναντίον πραγματικών μεταρρυθμίσεων στην αγορά.
Ακόμα κι όταν δίνει μια κανονική συμβουλή, για παράδειγμα τη κατάργηση ελέγχου τιμών στα είδη διατροφής, η αποτυχία των κυβερνήσεων να κρατήσει την αγορά μακριά από άλλες παρεμβάσεις μπορεί να καταλήξει να επιβάλλει μεγαλύτερο οικονομικό βάρος σε ένα λαό που ήδη υποφέρει. Τότε στοχοποιείται και ενοχοποιείται η «ελεύθερη αγορά». Κάτω από ακριβώς τέτοιες συνθήκες πριν κάποια χρόνια στην Αίγυπτο σημειώθηκαν εξεγέρσεις από έναν φτωχοποιημένο λαό και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την καθολική δυσπιστία του απέναντι στις απόπειρες για μεταρρυθμίσεις στην αγορά.
Ενώ τα δάνεια του ΔΝΤ παρουσιάζονται ως αλτρουϊστικά στη πραγματικότητα αποτελούν την «εγγύηση» προς τους κυβερνήτες έναντι των συνεπειών που επισύρουν τα εκμεταλλευτικά του σχέδια –γλυτώνοντάς τους από την αναγκαιότητα για ριζικές αλλαγές όπως η αναδιανομή γαιών και ένα ελεύθερο τραπεζικό σύστημα- όπως επίσης και τους δανειστές τους –συνήθως τραπεζίτες της Wall Street.- Οι γεωργοί και άλλοι εξαγωγείς των ΗΠΑ έχουν συγκροτήσει συνδικάτα με σκοπό τη προώθηση αυξημένων εισφορών της χώρας τους προς το ΔΝΤ με τη πεποίθηση ότι περισσότερα δάνεια σε αποτυχημένες οικονομίες σημαίνουν και μεγαλύτερες εξαγωγές προς το εξωτερικό. Προκειμένου όμως να πληρωθούν τα δάνεια τα χρήματα αναγκαστικά προέρχονται από τις καταθέσεις των φτωχών φορολογουμένων του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Το ΔΝΤ τονίζει ότι τα δάνεια εκταμιεύονται ανάλογα με τις συνθήκες κάθε χώρας αλλά αυτό δεν είναι παρά μια μικρή ανακούφιση. Οι βαθύτατες παραβιάσεις ατομικών ελευθεριών και αρχών της αγοράς σαφώς και δεν αναφέρονται. Οι πραγματικές αγορές προϋποθέτουν ατομική ελευθερία, ελεύθερο τραπεζικό σύστημα, μηδενικά νομικά κωλύματα στην επιχειρηματικότητα και ιδιοκτησιακά δικαιώματα για τους απλούς ανθρώπους. Οι αγορές παύουν να είναι ελεύθερες όταν μεγάλες εκτάσεις γης βρίσκονται υπό τον έλεγχο μιας φεουδαρχικής ελίτ που δεν αφήνει στη πλειοψηφία πολλές επιλογές εκτός από το πάρει ό,τι περισσεύει! Η αποδοχή των παραπάνω συνθηκών μπορεί να φέρεται ως «η καλύτερη υπάρχουσα επιλογή» αλλά εάν η δέσμη επιλογών είναι τεχνητά περιορισμένη τότε αυτό δε σημαίνει απολύτως τίποτε.
Για δεκαετίες το ΔΝΤ έχει καλλιεργήσει τη μακροπρόθεσμη εξάρτηση, τη συνεχόμενη υπερχρέωση, τον ηθικό κίνδυνο και τη πολιτικοποίηση ενώ την ίδια στιγμή αμαυρώνει την όποια πραγματική μεταρρύθμιση στην αγορά και εμποδίζει την επαναστατική φιλελεύθερη αλλαγή. Επομένως η λύση δεν βρίσκεται στην εφαρμογή ελεύθερων αγορών από το ΔΝΤ ακόμα κι αν αυτό είχε τη βούληση ή την δυνατότητα να το κάνει. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε ηχηρό κόλαφο στον ιμπεριαλισμό και όπως σημειώνει επίσης ένας πρώην οικονομικός αναλυτής της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο William Easterly, θα απηχούσε το «Άχθος των Λευκών»
Το ΔΝΤ πρέπει να θρυμματιστεί και οι λαοί που υποφέρουν από τη κλεπτοκρατία να αφεθούν να ανακαλύψουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα βελτιώσουν τη ζωή τους. Πόση παραπάνω «βοήθεια» από την οικονομικά εύρωστη Δύση μπορούν να αντέξουν;
Εάν το κριτήριο είναι η ευημερία των απλών ανθρώπων η απάντηση είναι πολύ απλή. Κανένας δεν θα έπρεπε να διαδεχθεί τον Στρος-Καν. Το ΔΝΤ θα έπρεπε (όπως και άλλοι Οργανισμοί όπως η Παγκόσμια Τράπεζα κλπ) να καταργηθεί. Απλά γιατι δεν βελτιώνει τις ζωές των λαών αλλά μάλλον επιβάλλει και εφαρμόζει το συνεταιριστικό «νεοφιλελευθερισμό» σε χώρες που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα ενώ παράλληλα καταπιέζει την ανάδυση των ελεύθερων αγορών.
Το ΔΝΤ είναι η επιτομή του κεϋνσιανού μεταπολεμικού συστηματικού σχεδίου εργασίας του Bretton-Woods που σχεδιάστηκε με σκοπό να συντονίζει τις κεντρικές τράπεζες παγκοσμίως καθώς και να εξυπηρετεί τους οικονομικούς σχεδιαστές των ΗΠΑ αλλά και των στενών συμμάχων τους να διαμορφώνουν τη παγκόσμια οικονομία. Όταν το σύστημα σταθερών ισοτιμιών έληξε το 1971, το ΔΝΤ ανέλαβε μια νέα αποστολή, να αποτελεί την Άμεση Δράση για χάρη κυβερνήσεων που λόγω υπερβολικού χρέους δεν ήταν σε θέση να παοπληρώνουν τα δάνειά τους σε τράπεζες της Δύσης ή να αγοράζει αρκετές εξαγωγές ώστε να διατηρεί της δυτικές οικονομίες «αμέριμνες».
Όμως το ΔΝΤ αποδείχτηκε επιπλέον ανίκανο να προβλέψει τις επερχόμενες κρίσεις. Όμως γιατί να περιμένει κανείς τους γραφειοκράτες που ζουν σε βάρος των φορολογουμένων, χωρίς να ρισκάρουν απολύτως τίποτε, να εντοπίζουν οικονομικά προβλήματα; Οι γραφειοκράτες δεν γνωρίζουν ΓΙΑΤΙ χρειάζεται να είναι γνώστες εφόσον η ουσιαστική γνώση δεν υπάρχει ως εύκολα προσβάσιμο δεδομένο.
Η υπόσχεση για παροχή «τεχνικής βοήθειας» αποτελεί ένα φαιδρό αστείο καθώς οι οικονομίες δεν είναι μηχανές αλλά δίκτυα ανθρώπινης δραστηριότητας. Η συμβουλή του ΔΝΤ –συνήθως για αύξηση φόρων- είναι πάντοτε αντιιπαραγωγική και καθόλου εποικοδομητική αλλά επειδή συχνά φέρει τη ταμπελίτσα «ελεύθερη αγορά» προκαλεί δημόσια αγανάκτηση και αντίδραση εναντίον πραγματικών μεταρρυθμίσεων στην αγορά.
Ακόμα κι όταν δίνει μια κανονική συμβουλή, για παράδειγμα τη κατάργηση ελέγχου τιμών στα είδη διατροφής, η αποτυχία των κυβερνήσεων να κρατήσει την αγορά μακριά από άλλες παρεμβάσεις μπορεί να καταλήξει να επιβάλλει μεγαλύτερο οικονομικό βάρος σε ένα λαό που ήδη υποφέρει. Τότε στοχοποιείται και ενοχοποιείται η «ελεύθερη αγορά». Κάτω από ακριβώς τέτοιες συνθήκες πριν κάποια χρόνια στην Αίγυπτο σημειώθηκαν εξεγέρσεις από έναν φτωχοποιημένο λαό και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την καθολική δυσπιστία του απέναντι στις απόπειρες για μεταρρυθμίσεις στην αγορά.
Ενώ τα δάνεια του ΔΝΤ παρουσιάζονται ως αλτρουϊστικά στη πραγματικότητα αποτελούν την «εγγύηση» προς τους κυβερνήτες έναντι των συνεπειών που επισύρουν τα εκμεταλλευτικά του σχέδια –γλυτώνοντάς τους από την αναγκαιότητα για ριζικές αλλαγές όπως η αναδιανομή γαιών και ένα ελεύθερο τραπεζικό σύστημα- όπως επίσης και τους δανειστές τους –συνήθως τραπεζίτες της Wall Street.- Οι γεωργοί και άλλοι εξαγωγείς των ΗΠΑ έχουν συγκροτήσει συνδικάτα με σκοπό τη προώθηση αυξημένων εισφορών της χώρας τους προς το ΔΝΤ με τη πεποίθηση ότι περισσότερα δάνεια σε αποτυχημένες οικονομίες σημαίνουν και μεγαλύτερες εξαγωγές προς το εξωτερικό. Προκειμένου όμως να πληρωθούν τα δάνεια τα χρήματα αναγκαστικά προέρχονται από τις καταθέσεις των φτωχών φορολογουμένων του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Το ΔΝΤ τονίζει ότι τα δάνεια εκταμιεύονται ανάλογα με τις συνθήκες κάθε χώρας αλλά αυτό δεν είναι παρά μια μικρή ανακούφιση. Οι βαθύτατες παραβιάσεις ατομικών ελευθεριών και αρχών της αγοράς σαφώς και δεν αναφέρονται. Οι πραγματικές αγορές προϋποθέτουν ατομική ελευθερία, ελεύθερο τραπεζικό σύστημα, μηδενικά νομικά κωλύματα στην επιχειρηματικότητα και ιδιοκτησιακά δικαιώματα για τους απλούς ανθρώπους. Οι αγορές παύουν να είναι ελεύθερες όταν μεγάλες εκτάσεις γης βρίσκονται υπό τον έλεγχο μιας φεουδαρχικής ελίτ που δεν αφήνει στη πλειοψηφία πολλές επιλογές εκτός από το πάρει ό,τι περισσεύει! Η αποδοχή των παραπάνω συνθηκών μπορεί να φέρεται ως «η καλύτερη υπάρχουσα επιλογή» αλλά εάν η δέσμη επιλογών είναι τεχνητά περιορισμένη τότε αυτό δε σημαίνει απολύτως τίποτε.
Για δεκαετίες το ΔΝΤ έχει καλλιεργήσει τη μακροπρόθεσμη εξάρτηση, τη συνεχόμενη υπερχρέωση, τον ηθικό κίνδυνο και τη πολιτικοποίηση ενώ την ίδια στιγμή αμαυρώνει την όποια πραγματική μεταρρύθμιση στην αγορά και εμποδίζει την επαναστατική φιλελεύθερη αλλαγή. Επομένως η λύση δεν βρίσκεται στην εφαρμογή ελεύθερων αγορών από το ΔΝΤ ακόμα κι αν αυτό είχε τη βούληση ή την δυνατότητα να το κάνει. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε ηχηρό κόλαφο στον ιμπεριαλισμό και όπως σημειώνει επίσης ένας πρώην οικονομικός αναλυτής της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο William Easterly, θα απηχούσε το «Άχθος των Λευκών»
Το ΔΝΤ πρέπει να θρυμματιστεί και οι λαοί που υποφέρουν από τη κλεπτοκρατία να αφεθούν να ανακαλύψουν τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες θα βελτιώσουν τη ζωή τους. Πόση παραπάνω «βοήθεια» από την οικονομικά εύρωστη Δύση μπορούν να αντέξουν;
Σχόλια
Στο logiosermis.net δημοσιεύεται κάθε σχόλιο. Θεωρούμε ότι ο καθένας έχει το δικαίωμα να εκφέρει ελεύθερα τις απόψεις του, οι οποίες εκφράζουν αποκλειστικά τον εκάστοτε σχολιαστή. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση. Περισσότερα στις οδηγίες χρήσης.